Słowa nie tylko opisują świat społeczny, ale też tworzą rzeczywistość. To przeświadczenie wiodło nas ku performatywnej przemianie słów, której mogliśmy doświadczać na Zamku
w przeddzień astronomicznej jesieni. Uczniowie z I Liceum Ogólnokształcącego im. Antoniego Osuchowskiego, II Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika i Liceum Ogólnokształcącego Towarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie przyjęli zaproszenie do zerwania ze stereotypami i wzięli udział w happeningu opartym na konfrontacji słów źle obecnych ze słowami dobrej myśli.
Pierwszą fazę happeningu stanowił akt pozbawiania mocy stereotypów. Wyklejony na kartonie „gazetowy wariat” to efekt warsztatów “Osoby po kryzysach psychicznych – portret ze słów”, polegających na odnajdywaniu tekstów w których pojawiają się terminy o konotacjach psychiatrycznych. To właśnie z wielu negatywnych artykułów, wpisów i komentarzy powstała bezimienna, wypełniona etykietami sylwetka, którą niszczyli licealiści.
Zrywanie z krzywdzącymi słowami zainicjowała autorka zdarzenia Maria Kozakowska, mówiąc: “Stereotypy są służką nienawiści. To nie schizofrenia czy depresja, ale nienawiść jest chorobą nieuleczalną – zniszczmy niszczące słowa!”.
Po przełamaniu przestrzeni zapisanej stereotypami, kolejnym elementem, było tworzenie przestrzeni zrozumienia, którą symbolizował pisany przez młodzież manifest dobrych słów.
Pozytywny przekaz osób bez diagnozy, skierowany do tych, które mają za sobą kryzys psychiczny był tworzeniem międzygeneracyjnych mostów ponad uprzedzeniami. Zmaterializowane, afirmujące słowa stały się jednym z eksponatów wystawy “Słowa na granicy zmian. Kiedy (z)raniona tożsamość spotyka sztukę”.
Równolegle do manifestu powstawała szachownica zdrowia i choroby ilustrująca cienką granicę między tymi dwoma stanami.
W czasie gdy młodzież pokonywała złe słowa i tworzyła przestrzeń dobrych fraz, do zamkowej Bastei wyruszyły osoby po kryzysach psychicznych.
Zwieńczeniem happeningu było uzmysłowienie zdrowia jako dynamicznego stanu – taniec na biało-czarnych kostkach oraz przeniesienie manifestu dobrych słów do sali ekspozycyjnej, gdzie zdrowi spotkali się ze zdrowiejącymi.
Dziękujemy wszystkim, którzy byli z nami, ale także tym, którzy bezgranicznie wierzą w to, że dobre słowo działa i rozświetla mrok najtrudniejszych nawet doświadczeń.